โรคไหล่ติด คือ อาการที่ข้อหัวไหล่มีอาการติด ยึด ขยับได้ไม่สุด ยกแขนไม่ขึ้น ร่วมกับมีอาการปวดร่วมด้วย อาการเหล่านี้จะค่อยๆเป็นมากขึ้นทีละน้อยๆ และถ้าปล่อยไว้ อาการจะดีขึ้นได้เองในเวลา 1-3 ปี โดยมักเป็นในคนที่มีโรคประจำตัวเป็นเบาหวาน หรือคนที่มีข้อจำกัดทำให้ขยับข้อไหล่ได้น้อย เช่น ภายหลังผ่าตัดไหล่, กระดูกรอบๆหัวไหล่หัก
ไหล่ติดเกิดจากอะไร สาเหตุของโรค
ข้อไหล่ของเรานั้นประกอบไปด้วย กระดูกหลักๆ 3 ชิ้นคือ
- กระดูกเบ้าไหล่ (scapular bone)
- กระดูกหัวไหล่ (humeral head)
- กระดูกไหปลาร้า (clavicle bone)
กระดูกทั้งสามชิ้นนี้ จะประกอบกันเป็นหัวไหล่
โดยส่วนข้อต่อนี้ จะมีเยื่อบุข้อห่อหุ้มอยู่ เพื่อให้หัวไหล่ยึดติดกันได้แน่นหนา และเป็นที่บรรจุน้ำเลี้ยงข้อไหล่ด้วย
โรคไหล่ติดเกิดจากเยื่อบุข้อไหล่อักเสบแบบเรื้อรังทำให้เยื่อบุข้อไหล่หนาตัวและตึงตัวขึ้น ไม่ยืดหยุ่นเหมือนเดิม ส่งผลให้ข้อไหล่ขยับได้ลดลง และมีอาการปวด
โรคไหล่ติดส่วนใหญ่ไม่มีสาเหตุแน่ชัด แต่โรคนี้พบได้บ่อยในคนที่มีเหตุจำเป็นทำให้ไหล่ขยับได้น้อยลง หรือจำกัดการขยับไหล่ เช่น ภายหลังผ่าตัดไหล่ มีกระดูกรอบๆไหล่หัก ภายหลังผ่าตัดเต้านม หรือมีโรคประจำตัวบางอย่างเช่น โรคเบาหวาน ก็ทำให้ไหล่ติดได้บ่อยเช่นกัน แต่ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นเองโดยไม่มีสาเหตุครับ
ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของโรคไหล่ติด แต่ การใช้งานหนัก, อาชีพ, กีฬาที่เล่น, แขนข้างที่ถนัด ไม่เกี่ยวกับภาวะไหล่ติดครับ
ปัจจัยเสี่ยงของโรคไหล่ติด
โรคนี้มักพบในคนกลุ่มที่มีปัจจัยดังนี้
- เพศหญิง
- อายุ 40-60 ปี
- มีภาวะที่หัวไหล่ขยับได้ลดลง เช่น เอ็นไหล่ฉีก, กระดูกรอบๆไหล่หัก, ภายหลังผ่าตัดรอบๆไหล่, ภายหลังผ่าตัดเต้านมทำให้ขยับไหล่แล้วเจ็บ, มีภาวะอัมพาต
- มีโรคทางอายุรกรรมบางอย่าง โดยเฉพาะเบาหวาน
- โรคอื่นๆที่เป็นปัจจัยเสี่ยงเช่น โรคไทรอยด์ โรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือด โรคพาร์กินสัน
อาการของโรคไหล่ติด ยกแขนไม่ขึ้น
โรคไหล่ติดจะมี 3 ช่วงแต่ละช่วงจะมีอาการไม่เหมือนกัน โดยอาการแต่ละช่วงจะค่อยๆเป็นเพิ่มขึ้นช้าๆ กินเวลาเป็นเดือนๆ ขึ้นอยู่กับแต่ละคนด้วยครับ
โรคไหล่ติดระยะต่างๆ
ขอขอบคุณภาพจาก : https://www.verywellhealth.com/thyroid-disease-frozen-shoulder-3233156
-
Freezing stage (ระยะปวด)
- ระยะปวด จะมีอาการปวดตื้อๆ ขยับไหล่แล้วเจ็บ ขยับนิดหน่อยก็เจ็บแล้ว
- เริ่มมีไหล่ติด และเนื่องจากปวดไหล่ คนที่เป็นโรคไหล่ติดในระยะนี้จะขยับไหล่น้อยลง
- อาการปวดอาจปวดตอนกลางคืน หรือปวดจนรบกวนการนอนได้
- ระยะนี้จะกินเวลาถึง 2-9 เดือน
-
Frozen stage (ระยะติด)
- ระยะติด
- อาการปวดไหล่จะลดลง แต่จะมีภาวะไหล่ติดมากขึ้น
- ใช้งาน ทำกิจวัตรประจำวันได้ลดลง เนื่องจากไหล่ติด ยกแขน กางไหล่ได้ไม่สุด
- ระยะนี้กินเวลาถึง 4-6 เดือน
-
Thawing stage (ระยะหาย)
- ระยะหาย
- อาการปวดดีขึ้น ขยับไหล่ได้มากขึ้น
- ระยะนี้กินเวลา 6 เดือน – 2 ปี
การรักษา ภาวะไหล่ติดแก้ยังไง
หลักการรักษาภาวะไหล่ติดจะต้องทำ 3 อย่างควบคู่กันไปครับคือ
- ลดอาการปวดไหล่ จะได้ขยับหัวไหล่ได้โดยไม่ปวด
- เพิ่มมุมการขยับไหล่ให้ได้ โดยใช้การกายภาพบำบัด
- ฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบๆไหล่
การลดอาการปวดไหล่ เมื่อมีภาวะไหล่ติด
ส่วนใหญ่จะให้การทานยาครับ โดยหลักๆคือทานยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ร่วมกับยาแก้ปวด ควรปรึกษาแพทย์และคุณเภสัชกรก่อนนะครับ ว่าควรใช้ยาตัวใด
ถ้าปวดไหล่มาก จนทานยาเต็มที่แล้วยังไม่ได้ผล ทำให้ฝึกกายภาพได้ไม่เต็มที่ แพทย์อาจจะแนะนำให้ฉีดยาบางตัวเข้าไปในข้อไหล่ เพื่อลดอาการปวดไหล่โดยตรงก็ได้ครับ
ฝึกมุมการขยับไหล่ให้ได้
โดยก่อนฝึกควรควบคุมความปวดก่อนครับ ถ้าปวดจะฝึกได้ไม่ดี
และในช่วงแรกควรมีนักกายภาพบำบัดมาช่วยออกแบบการฝึก รวมถึงคอยจัดท่าให้ฝึกได้ถูกต้องถูกมุมด้วยครับ
เมื่อฝึกชำนาญและถูกต้องแล้วจึงฝึกต่อเนื่องที่บ้านได้
ประคบอุ่นช่วยให้ฝึกได้ดีขึ้น ทำให้เส้นเอ็น และกล้ามเนื้อรอบๆหัวไหล่คลายตัวครับ
กายภาพบำบัดข้อไหล่ติด
การกายภาพบำบัดข้อไหล่ติดเป็นหัวใจสำคัญของการรักษาเลยครับ โดยต้องทำให้ถูกท่า ถูกมุม และต้องทำเป็นประจำด้วย การรักษาจึงจะให้ผลที่ดี
ควรจะมีคุณหมอ หรือคุณกายภาพบำบัดแนะนำเรื่องท่าทางการทำกายภาพ รวมถึงคอยดูว่าเราทำท่าถูกต้องหรือไม่ก่อนจนชำนาญ จึงจะมาทำที่บ้านครับ
การทำกายภาพจะมีหลายๆท่าประกอบกัน ซึ่งแต่ละสูตรก็จะคล้ายๆกัน เหมือนกันบ้าง ต่างกันบ้างครับ
ลองดูในคลิปนะครับ เป็นตัวอย่างที่ดีเลย
ขอขอบคุณ http://www.askdoctorjo.com/frozen-shoulder-stretches-exercises
ท่าหมุนไหล่ตามแรงโน้มถ่วง
ท่ายกแขนไปด้านหน้า
ท่าหมุนไหล่ออกด้านนอก
ท่ากางไหล่
ท่าหมุนไหล่
ท่านั่งยกแขนด้านหน้า
การรักษาอื่นๆที่สามารถทำได้ ถ้าทำการรักษาด้วยวิธีข้างต้นแล้วยังไม่ดีขึ้น
- การฉีดยาสเตียรอยด์และยาชาเข้าข้อไหล่ เพื่อลดการอักเสบโดยตรง
- การดัดไหล่โดยแพทย์ โดยผู้ป่วยต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ต้องเข้าห้องผ่าตัด และเมื่อผู้ป่วยหลับไม่รู้ตัวและไม่รู้สึกเจ็บแล้ว แพทย์จะทำการดัดไหล่ในมุมต่างๆให้เพื่อให้เยื่อบุข้อที่ยึดติดอยู่คลายตัวลง
- ผ่าตัดคลายความตึงข้อไหล่ โดยใช้วิธีส่องกล้อง แผลเล็กเจ็บน้อย ฟื้นหายไวครับ
ไหล่ติด หายเองได้ไหม
ไหล่ติดหายเองได้ครับ แต่ แต่ แต่ จะใช้เวลานานมากๆกว่าจะหาย ถ้าไม่ได้รับการรักษา โดยใช้เวลาประมาณ 1-3 ปีครับกว่าจะหาย
การรักษาไหล่ติดที่กล่าวมาจะช่วยให้ไหล่ติดกลับมาใช้งานได้เร็วขึ้น หายเร็วขึ้น ความทรมานจากความปวดระหว่างที่เป็นโรคน้อยลง และการใช้งานไหล่ในชีวิตประจำวันจะดีขึ้น รวมถึงมุมการขยับของข้อไหล่จะดีกว่าด้วยครับ
ไหล่ติดกินยาอะไรดี
ยาที่ทานแล้วหายจากโรคไหล่ติดยังไม่มีนะครับ แต่การใช้ยาก็จำเป็นสำหรับโรคนี้ เนื่องจากเราจะใช้ยาในการลดความปวด เจ็บ และอักเสบของข้อไหล่ ทำให้การกายภาพบำบัด บริหารไหล่สามารถทำได้โดยไม่เจ็บ
ยาที่ใช้จะเป็นกลุ่มยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ร่วมกับยาแก้ปวด ควรปรึกษาแพทย์หรือคุณเภสัชกรก่อนนะครับ ว่าควรใช้ยาตัวใด ไม่ควรซื้อยาทานเอง
แกว่งแขนแก้ไหล่ติด
การแกว่งแขนสามารถแก้ไหล่ติดได้หรือไม่ ขอตอบแบบนี้ครับ การแกว่งแขนก็เป็นท่าบริหารท่าหนึ่งสำหรับรักษาภาวะไหล่ติด
แต่การแกว่งแขนอย่างเดียวไม่สามารถทำให้หายไหล่ติดได้ครับ
ต้องลดความปวดไหล่ด้วยยา และการกายภาพบำบัดอย่างถูกท่า ถูกวิธีด้วย ถึงจะรักษาไหล่ติดได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดครับ
การแกว่งแขนมากเกินไป วันละหลายๆร้อยครั้ง ยังส่งผลให้เกิดภาวะเอ็นและกล้ามเนื้อไหล่ฉีกขาดง่ายอีกด้วยนะครับ ดังนั้นไม่ควรทำมากเกินไปครับ
สรุป
ภาวะไหล่ติดเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะมีอาการไหล่ขยับไม่สุด เจ็บไหล่ ซึ่งโรคนี้สามารถหายได้เองแต่จะกินเวลานานมาก การรักษาจะต้องควบคุมอาการเจ็บ และปวดไหล่ให้ได้ด้วยการใช้ยา ร่วมกับการทำกายภาพบำบัดเพิ่มมุมการขยับไหล่
บทความโดย นายแพทย์ศุภโชค รัศมีมงคล
บทความโดย
นายแพทย์ศุภโชค รัศมีมงคล
