เอ็นร้อยหวายอักเสบ

เนื้อหาในบทความนี้ 

ชนิดของเอ็นร้อยหวายอักเสบ

สาเหตุของโรค

อาการเอ็นร้อยหวายอักเสบ

การรักษาเบื้องต้น

การกายภาพบำบัดเอ็นร้อยหวายอักเสบ

เอ็นร้อยหวายอักเสบกับการเลือกรองเท้า

การทำช็อคเวฟช่วยได้ไหม

ฉีดยาได้ไหม

เอ็นร้อยหวายอักเสบร่วมกับมีกระดูกงอกต้องทำอย่างไร ต้องผ่าตัดนำออกไหม

ถ้ารักษามาทุกวิธีแล้วไม่หายทำอย่างไร

เอ็นร้อยหวาย คือ เอ็นที่เชื่อมต่อระหว่างกล้ามเนื้อน่องกับกระดูกส้นเท้า เป็นเอ็นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกาย ใช้งานหนักที่สุดในร่างกายเช่นกัน

ทำหน้าที่จิกข้อเท้าลง ซึ่งเราใช้เอ็นเส้นนี้ตลอดเวลาตอนที่เรา เดิน วิ่ง ขึ้นบันได้ กระโดด

เอ็นร้อยหวายอักเสบเรื้อรัง คือ โรคที่เกิดจากการใช้งานเอ็นร้อยหวายมากเกินไป จนมีการบาดเจ็บและอักเสบเกิดขึ้น โดยปกติแล้วร่างกายจะมีการบวนการซ่อมแซมเอ็นที่บาดเจ็บและอักเสบให้หายเป็นปกติได้ แต่ต้องใช้เวลาพัก ถ้ามีการใช้งานเอ็นร้อยหวายมากเกินไปจนร่างกายไม่สามารถซ่อมแซมการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นได้ทัน ก็จะเกิดภาวะเอ็นร้อยหวายอักเสบเรื้อรังได้ครับ

เอ็นร้อยหวายอักเสบสามารถเกิดขึ้นได้ 2 จุดครับ

สาเหตุของโรค

เอ็นร้อยหวายอักเสบ มักเกิดขึ้นจากการใช้งานที่หนักเกินไป และพักไม่พอ ทำให้เอ็นร้อยหวายเกิดการบาดเจ็บสะสมจนเกิดการอักเสบเรื้อรัง ส่วนใหญ่จะไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุเช่นข้อเท้าพลิก ตกที่สูง

อาการเอ็นร้อยหวายอักเสบ

เจ็บบริเวณเอ็นรอยหวาย อาจเป็นที่จุดเกาะเอ็นร้อยหวาย หรือเหนือจุดเกาะขึ้นมา 3-4 เซนติเมตร ก็ได้ โดยอาการจะเป็นมากเมื่อเราใช้งานมากๆ เช่นหลังซ้อมกีฬา หรือหลังจากยืนเดินทำงานมาทั้งวัน

     ตึงขยับข้อเท้าได้ลดลง รู้สึกตึงตามแนวเอ็นร้อยหวาย มักมีอาการมากตอนเช้าหลังตื่นนอน

     ลองคลำๆดูบริเวณที่เจ็บจะพบว่าเอ็นร้อยหวายหนาตัว และแข็งๆครับ

จะเจ็บมากขึ้นเมื่อเราทำท่ากระดกข้อเท้าขึ้นครับ

มีอีกภาวะหนึ่งคือ เอ็นร้อยหวายขาด ซึ่งอาการในช่วงแรกอาจจะคล้ายๆกันเอ็นร้อยหวายอักเสบได้ แต่จะรุนแรงกว่า และการรักษาต่างกันนะครับ ลองอ่านบทความในลิ้งค์ด้านล่างคับ 

อ่านเพิ่มเติมเรื่องเอ็นร้อยหวายขาด

การรักษาเบื้องต้น

เอ็นร้อยหวายอักเสบรักษานานไหม

     โรคนี้ใช้เวลารักษาให้หายขาดค่อนข้างนานหน่อยนะครับ เนื่องจากการอักเสบและบาดเจ็บที่เกิดขึ้นเกิดจากการสะสมมานานหลายๆเดือน ดังนั้นการรักษาจนหายขาดก็ต้องใช้เวลาเป็นเดือนๆเหมือนกัน

     ถ้ามีอาการปวดบริเวณเอ็นร้อยหวายขึ้นมาแบบทันที การรักษาคงต้องพักการใช้งานข้อเท้าแล้วครับ รอให้หายอักเสบแล้วค่อยทำกายภาพ

ช่วงที่ปวดคงทำได้แต่พัก ประคบเย็น ทานยาแก้ปวดหรือแก้อักเสบตามที่แพทย์แนะนำ

ประคบร้อนหรือประคบเย็น

     เอ็นร้อยหวายอักเสบ ถ้ามีอาการเจ็บมากในช่วงแรกๆ เช่นไปวิ่งมาแล้วเจ็บ หรือไปเที่ยวเดินขึ้นเขามาแล้วเจ็บ อันนี้ต้องประคบเย็นอย่างเดียวเลยครับ แต่ถ้าเจ็บมาเรื้อรังหลายๆเดือน และช่วงนี้ก็ไม่ได้เจ็บมาก แค่ตึงๆ อาจจะประคบอุ่นช่วยก็ดีครับ

เมื่อการอักเสบดีขึ้น เจ็บน้อยลง ถ้าอยากออกกำลังกายให้หลีกเลี่ยงกีฬาที่ต้องใช้ข้อเท้าหนักๆนะครับ ลองเปลี่ยนมาเป็น ปั่นจักรยาน หรือว่ายน้ำ จะดีกว่าครับ

 

การกายภาพบำบัดเอ็นร้อยหวายอักเสบ

เพื่อให้เอ็นร้อยหวายกลับมายืดหยุ่นและแข็งแรงตามเดิมการกายภาพบำบัดสำคัญมากๆนะครับ โดยเน้นการกายภาพสองอย่างได้แก่

ฝึกความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อน่อง จากด้านบน ทำให้เรารู้ว่าน่องที่ตึงเกินไปจะส่งผลให้เอ็นร้อยหวายทำงานหนัก ดังนั้นต้องฝึกกายภาพให้น่องคลายความตึงลง โดยท่าการฝึกมีหลายท่าครับ ดังรูป หรือใช้แท่นเหยียบยืดน่องก็ได้ผลดีครับ

 

ฝึก Eccentric Strengthening Exercise

อันนี้เป็นการฝึกที่ช่วยให้เอ็นร้อยหวายยืดหยุ่น และแข็งแรง

แถมทำไม่ยากด้วยครับ การฝึกให้เรายืนบริเวณบันไดให้ส่วนปลายเท้าอยู่ที่บันได และส้นเท้าด้านหลังยื่นออกมาดังภาพ ให้เราค่อยๆลดตัวลงต่ำโดยใช้ข้อเท้า ค้างไว้นับ 1-10 จากนั้นให้เขย่งข้อเท้าขึ้น นับ 1-10 ทำซ้ำ 10-20 ครั้ง นับเป็น 1 เซต ให้ทำวันละ 3-4 เซตครับ

อ่านเพิ่มเติมเรื่องการบริหารเอ็นร้อยหวายได้ที่นี่ครับ

คลิปการกายภาพช่วยยืดเอ็นร้อยหวาย

คลิปการกายภาพช่วยฝึกเอ็นร้อยหวายให้แข็งแรงและยืดหยุ่นดีครับ

การทำช็อคเวฟช่วยได้ไหม

    การทำช็อคเวฟเป็นการกระตุ้นให้เกิดการอักเสบชนิดดีขึ้นที่เอ็นร้อยหวาย ช่วยเร่งให้เอ็นร้อยหวายซ่อมแซมตัวเองได้ดีขึ้น เร็วขึ้น แต่ไม่ได้เป็นการรักษาหลักครับ สามารถทำได้ แต่ต้องใช้การรักษาอย่างอื่นควบคู่กันด้วยนะครับ

ฉีดยาได้ไหม

ส่วนใหญ่ยาที่ฉีดจะเป็นสเตียรอยด์ เมื่อฉีดแล้วยาจะไปลดการอักเสบบริเวณนั้นทันที อาการปวดจะดีขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่ผลข้างเคียงคือสเตียรอยด์อาจทำให้เอ็นร้อยหวายบาดเจ็บมากขึ้นจนถึงขั้นเอ็นขาดได้

เมื่อเทียบข้อดีและข้อเสียแล้ว ผมว่าไม่ฉีดเลยจะดีกว่านะครับ

 

เอ็นร้อยหวายอักเสบร่วมกับมีกระดูกงอกต้องทำอย่างไร ต้องผ่าตัดนำออกไหม

     การรักษาจะเริ่มจากการไม่ผ่าตัดก่อนเสมอครับ ไม่ว่าจะมีกระดูกงอกหรือไม่ การผ่าตัดเพื่อนำกระดูกงอกออกจะทำต่อเมื่อรักษาด้วยวิธีอื่นๆไม่ได้ผลครับ

     การผ่าตัดจะมีทั้งแบบส่องกล้องนำกระดูกงอกออก และผ่าตัดเปิดแผลถ้าเป็นกระดูกงอกในเอ็นรอ้ยหวายและมีเอ็นร้อยหวายเสื่อมร่วมด้วย

สรุป

     เอ็นร้อยหวายอักเสบเป็นโรคที่เกิดจากการใช้งานหนัก จนมีการบาดเจ็บและอักเสบเรื้อรัง การรักษาทำได้โดยการพัก การเปลี่ยนชนิดการออกกำลังที่ใช้เอ็นร้อยหวายลดลง การทำกายภาพให้ถูกวิธี การเลือกรองเท้าที่เหมาะสม การทำช็อคเวฟเพื่อเร่งให้กระบวนการซ่อมแซมตัวเองดีขึ้น สิ่งที่ไม่ควรทำคือการฉีดสเตียรอยด์ครับ

 

บทความโดย นายแพทย์ศุภโชค รัศมีมงคล

แชร์บทความนี้

บทความโดย

นายแพทย์ศุภโชค รัศมีมงคล

คลินิกหมอศุภโชค พิษณุโลก

ที่ตั้ง วันเวลาเปิดทำการ

นัดตรวจ พบแพทย์