fbpx

ก้อนที่เท้า

ก้อนที่เท้า

ก้อนที่เท้า เป็นอาการที่พบได้บ่อยครับ บางครั้งสามารถมองเห็นได้ บางครั้งคลำได้ บางครั้งมีอาการปวดร่วมด้วย หรือบางครั้งก้อนอยู่ที่ฝ่าเท้าทำให้เดินเหยียบก้อนแล้วเจ็บ

ก้อนที่เท้า เกิดได้จากหลายสาเหตุด้วยกันครับ เราลองมาดูกัน โดยผมขอแบ่งเป็น 5 สาเหตุหลักๆของก้อนที่เท้าที่พบได้บ่อย

  1. ก้อนกระดูกงอกที่จุดเกาะเส้นเอ็น
  2. ก้อนเท้าผิดรูป
  3. ก้อนข้อที่เท้าเสื่อม
  4. ก้อนถุงน้ำ
  5. ก้อนเนื้อเยื่ออื่นๆ

เรามาลงรายละเอียดของแต่ละสาเหตุกันครับ

ก้อนกระดูกงอกที่จุดเกาะเส้นเอ็น

เท้าของเราเป็นอวัยวะที่มีเส้นเอ็นมาเกาะเป็นจำนวนมาก เมื่อมีการใช้งานเอ็นหนักๆ ทำให้เกิดเอ็นบาดเจ็บได้ เมื่อมีการสะสมความบาดเจ็บมานาน ทำให้ร่างกายสร้างกระดูกงอกมาช่วยเสริมความแข็งแรงของเส้นเอ็น ทำให้เราคลำได้ก้อนที่เท้าบริเวณต่างๆ ที่เป็นจุดเกาะของเส้นเอ็นได้

จุดเกาะเอ็นร้อยหวายอักเสบ คลำได้ก้อนกระดูกงอกแข็งๆ

จุดเกาะเอ็นร้อยหวายอักเสบ คลำได้ก้อนกระดูกงอกแข็งๆ

ตัวอย่างที่เห็นได้ง่ายคือ บริเวณจุดเกาะเอ็นร้อยหวาย (Insertional Achilles tendinitis) ซึ่งอยู่ด้านหลังข้อเท้า ตรงรอยต่อระหว่างเอ็นร้อยหวาย กับกระดูกส้นเท้า บริเวณนี้ในบางคนจะคลำก้อนได้ ร่วมกับมีอาการเจ็บ อักเสบ บวมแดง เป็นๆหายๆ

ก้อนที่เท้าบริเวณอุ้งเท้าด้านใน

กระดูกงอกในเส้นเอ็นประคองข้อเท้าด้านใน คลำได้กระดูกงอกแข็งๆ กดเจ็บ อักเสบง่าย

ก้อนกระดูกงอกจากสาเหตุนี้อื่นๆเช่น

  • ก้อนกระดูกงอกที่จุดเกาะเส้นเอ็นบริเวณเท้าด้านใน (Accessory Navicular)
  • ก้อนกระดูกงอกที่จุดเกาะเส้นเอ็นบริเวณส้นเท้า จุดเกาะเส้นรองช้ำ
อ่านเพิ่มเรื่องก้อนกระดูกงอกที่จุดเกาะเส้นเอ็นบริเวณเท้าด้านใน ได้ที่นี่ครับ

ก้อนจากเท้าผิดรูป

ก้อนที่เท้าจากสาเหตุนี้ จริงๆแล้วไม่ได้มีก้อนจริงๆครับ แต่เกิดจากกระดูกที่เท้าผิดรูปเลยทำให้เราคลำได้ก้อน หรือเห็นกระดูกของเราเป็นก้อนตุ่ยๆขึ้นมา เช่น กระดูกนิ้วหัวแม่เท้าเก ทำให้กระดูกปลายนิ้วโป้งเท้า ตุ่ยๆออกมา และดูเหมือนเป็นก้อนได้

นิ้วหัวแม่เท้าเก ทำให้คลำได้เหมือนมีก้อนที่โคนนิ้วหัวแม่เท้า

นิ้วหัวแม่เท้าเก ทำให้คลำได้เหมือนมีก้อนที่โคนนิ้วหัวแม่เท้า

การรักษาภาวะนี้ ต้องรักษาภาวะกระดูกผิดรูปให้เข้ารูปครับ ก้อนจึงจึงหายได้

อ่านเพิ่มเรื่องนิ้วโป้งเท้าเอียงได้ที่นี่ครับ
นิ้วก้อยเท้าเอียง คลำได้ก้อนที่เท้า

กระดูกนิ้วก้อยเท้าเอียง คลำได้กระดูกตุ่ยๆที่โคนนิ้ว ทำให้เหมือนมีก้อนที่เท้า

ก้อนกระดูกงอกจากสาเหตุนี้อื่นๆเช่น นิ้วก้อยเท้าเอียง ทำให้คลำได้ก้อนบริเวณด้านข้างเท้า

อ่านเพิ่มเรื่องนิ้วก้อยเท้าเอียง ได้ที่นี่ครับ

ก้อนข้อบริเวณเท้าเสื่อม

เท้าของเรามีข้อต่อมากมายเลยครับ เมื่อมีข้อใดข้อหนึ่งเกิดอุบัติเหตุอย่างรุนแรงขึ้นมา หรือเกิดจากการใช้งานหนักๆ หรือมีอุบัติเหตุนิดหน่อย(จำไม่ได้ไปแล้ว) แต่ทำให้กลไกของเท้าเราผิดปกติไป ทำให้เกิดข้อเสื่อมขึ้นมาได้ เมื่อใช้งานข้อที่เสื่อมไปเรื่อยๆ ร่างกายของเราก็จะสร้างกระดูกขึ้นมาบริเวณข้อที่เสื่อม เพื่อช่วยให้ข้อนั้นแข็งแรงมากขึ้น ทำให้เราคลำได้เหมือนเป็นก้อนๆที่เท้าได้

ข้อหลังเท้าเสื่อม มีกระดูกงอก ทำให้คลำได้ก้อนแข็งๆ

ข้อหลังเท้าเสื่อม มีกระดูกงอก ทำให้คลำได้ก้อนแข็งๆ

บริเวณที่พบบ่อยคือบริเวณหลังเท้า คลำได้ก้อนแข็งๆเหมือนกระดูก บางคนจะเจ็บตอนเดิน หรือเจ็บตอนใส่รองเท้าที่รัดหลังเท้า หรือบางครั้งก้อนจะไปกดเส้นประสาทที่หลังเท้า ทำให้เกิดอาการชา หรือเจ็บแปล๊บๆที่หลังเท้าได้

ข้อโคนนิ้วหัวแม่เท้าเสื่อม ทำให้มีกระดูกงอก และคลำได้ก้อนแข็งๆ เจ็บตอนขยับข้อนิ้วเท้า

ข้อโคนนิ้วหัวแม่เท้าเสื่อม ทำให้มีกระดูกงอก และคลำได้ก้อนแข็งๆ เจ็บตอนขยับข้อนิ้วเท้า

อีกบริเวณที่พบได้บ่อยไม่แพ้กันคือบริเวณโคนนิ้วหัวแม่เท้าเนื่องจากเป็นนิ้วที่ใช้งานหนัก โดยเฉพาะนักกีฬา

ก้อนถุงน้ำ

ก้อนถุงน้ำหรือ ซีสต์ พบได้บ่อยที่เท้าครับ โดยแบ่งเป็น 2 แบบหลักๆ

ถุงน้ำอักเสบบริเวณตาตุ่ม ทำให้เป็นก้อนที่เท้า

ถุงน้ำอักเสบบริเวณตาตุ่ม ทำให้เป็นก้อนที่เท้า

ถุงน้ำ (Bursa) อักเสบเรื้อรัง

 เนื่องจากเท้าเป็นอวัยวะที่มีส่วนที่เป็นกระดูกอยู่ใต้ผิวหนัง โดยที่ไม่มีกล้ามเนื้อมารองรับหลายส่วน (ขาส่วนน่อง และขาส่วนต้นขาจะมีกล้ามเนื้อมาห่อหุ้ม แต่ที่เท้าไม่มีกล้ามเนื้อแบบนั้น) ทำให้เท้าเป็นอวัยวะที่เรียกได้ว่า หนังหุ้มกระดูกก็น่าจะได้ และร่างกายของเราก็มีถุงน้ำมารองรับในส่วนที่มีการเสียดสี หรือกดทับบ่อยๆ เช่นบริเวณตาตุ่มด้านนอก เรียกถุงน้ำดังกล่าวว่า Bursa 

เมื่อมีการกดทับ หรือเสียดสีบ่อยๆ ถุงน้ำก็เกิดการอักเสบเรื้อรัง และคลำได้เป็นก้อนที่เท้าขึ้นมาได้ครับ มักพบในคนที่ต้องใส่รองเท้าหุ้มข้อสูงๆ เช่นทหาร ตำรวจ เกษตรกรที่ต้องใส่รองเท้าบูธ หรือกลุ่มคนที่ต้องนั่งพับเพียบ นั่งขัดสมาธิเป็นประจำ

อ่านเพิ่มเรื่องถุงน้ำอักเสบเรื้อรังได้ที่นี่ครับ
ถุงน้ำที่เท้าอักเสบ เป็นก้อนขึ้นมา

ถุงน้ำที่เท้าอักเสบ เป็นก้อนขึ้นมา

ถุงน้ำบริเวณข้อต่อ (ganglion cyst)

เท้าของเรามีข้อต่อมากมายเลยครับ โดยแต่ละข้อต่อก็จะมีสิ่งที่เรียกว่าเยื่อหุ้มข้ออยู่ เพื่อกักเก็บน้ำหล่อเลี้ยงข้อต่อให้ข้อต่อขยับได้อย่างลื่นไหล เมื่อมีการใช้งานข้อจนบาดเจ็บ ทำให้เยื่อหุ้มข้อต่อฉีกขาด และน้ำเลี้ยงข้อรั่วออกจากข้อ จนร่างกายต้องสร้างเป็นถุงน้ำขึ้นมา

ก้อนที่เท้าที่เกิดจากถุงน้ำแบบนี้ มักพบบริเวณที่มีข้อต่ออยู่เยอะๆ เช่น บริเวณหลังเท้า หรือหน้าข้อเท้า ครับ

 

ก้อนเนื้อเยื่ออื่นๆ

ก้อนที่เท้าลักษณะนี้ สามารถเกิดขึ้นที่บริเวณใดก็ได้ โดยมีสาเหตุได้หลากหลายมากๆเลยครับ บางครั้งก็ไม่อันตราย บางครั้งก็อันตราย แนะนำว่าควรพบแพทย์เพื่อตรวจนะครับ

ถ้ามีสัญญาแบบนี้ ควรพบแพทย์ทันทีครับ ไม่ควรรอดูอาการ

  • ก้อนใหญ่
  • ก้อนใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ
  • เจ็บที่ก้อน
  • จับก้อนขยับไปมาไม่ได้ยึดติดกับเนื้อเยื่อด้านล่าง
  • บวมแดงร้อนอักเสบ
  • คลำแล้วก้อนอยู่ลึก
ก้อนที่พังผืดฝ่าเท้า ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ แต่อาจเดินย่ำแล้วเจ็บ

ก้อนที่พังผืดฝ่าเท้า ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ แต่อาจเดินย่ำแล้วเจ็บ

ก้อนที่เท้าจากเนื้อเยื่อที่พบได้บ่อยๆ เช่น ก้อนพังผืดฝ่าเท้า ก้อนเส้นประสารทบริเวณข้อเท้า เป็นต้น

อ่านต่อเรื่องก้อนที่พังผืดฝ่าเท้าได้ที่นี่ครับ

สรุป

ก้อนที่เท้า เป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้ บางครั้งเห็นเอง บางครั้งคลำพบ บางครั้งมีอาการ บางครั้งไม่มีอาการอะไรเลย การรักษาหรือบางครั้งไม่ต้องรักษา ต้องแบ่งก้อนโดยใช้สาเหตุของก้อน โดยมี 5 สาเหตุหลักๆดังกล่าวข้างต้น